با توجه به قیمت خرید و اهمیت این قطعه در سیستم کامپیوتر، نگهداری از هارد دیسک مسئله ای مهم است. گرم شدن بیش از حد یکی از شایع ترین دلایل خرابی هارد دیسک است. هارد دیسک ها از موتور ها برای چرخاندن صفحات خود استفاده می کنند و از آنجا که می توانند آن ها را با سرعت 15000 دور در دقیقه بچرخانند، طبیعی است که گرم و حتی داغ شوند. گرمای بیش از حد برای هارد دیسک ها خبر بدی است. این گرما می تواند به اجزای الکتریکی هارد آسیب برساند و با افزایش اندازه عناصر، می تواند منجر به تماس سر درایو با صفحات آن شود که معمولاً به آن “تصادف سر” می گویند.
عمر هارد دیسک بستگی به دما و کارکرد آن دارد. هنگامی که دمای درایو از حد تعیین شده توسط سازنده سخت افزار بالاتر می رود، توصیه می شود از دستگاه های خنک کننده تخصصی استفاده کنید. به عنوان مثال، محدودیت دما برای هارد دیسک های IBM حدود 55 درجه سانتی گراد (131 درجه فارنهایت) است. اما همه هارد دیسک ها به خنک کننده نیاز ندارند. نیاز به خنک کننده یا فن شامل درایو هایی با سرعت چرخش 5400 دور در دقیقه است. هارد دیسک برای خانه یا محل کار به ندرت نیاز به خنک کننده دارند.
گرچه داغ شدن بیش از حد، ممکن است باعث از دست رفتن داده ها شود، اما به طور کامل قابل پیشگیری است. شما می توانید با کنترل شرایط محیطی و یا ارتقاء سیستم خنک کننده (در صورت لزوم) از خرابی هارد خود جلوگیری کنید. در این متن با شرایط محیطی مناسب، انواع مدل های خنک کننده هارد دیسک وارتقاء این فن ها صحبت خواهیم کرد.
کنترل شرایط محیطی
یکی از راه های نگهداری از هارد دیسک کنترل شرایط محیطی و پیشگیری از داغ شدن هارد دیسک است. در ادامه هرکدام از شرایط را به شرح توضیح داده ایم.
بهبود جریان هوا
این راه حل ممکن است ساده باشد، اما بسیار مؤثر است. اگر دستگاه شما در جایی که هوا می تواند آزادانه در اطراف آن حرکت کند، نگهداری شود، امکان گرم شدن آن بسیار پایین است.
فن ها با حذف هوای داغ داخل دستگاه و جایگزینی آن با هوای خنک محیط اطراف، اجزای داخلی را خنک نگه می دارند. اگر دستگاه در یک محیط محدود باشد، فن مجبور می شود هوای گرم را به گردش درآورد و به این معنی است که هارد دیسک شما در محیط گرم کار می کند.
دمای محیط
اگر لازم است که در روزهای گرم از دستگاه خود استفاده کنید، این نکته را به خاطر بسپارید؛ هنگامی که هارد دیسک در محیط گرم یا مرطوب قرار گیرد، بیش از حد گرم می شود. پس سعی کنید استفاده خود را به حداقل برسانید.
طرز استفاده از سیستم
اگر از کاربرانی هستید که به طور هم زمان و دائما چندین برنامه و فایل را باز می کنند، هارد دیسک خود را به حداکثر ظرفیت رسانده اید و در نتیجه، احتمال داغ شدن بیش از حد آن را افزایش می دهید.
هنگام استفاده از سیستم، این را در نظر بگیرید که آیا لازم است همه چیز را در یک زمان باز کنید. اگر چنین کردید، سعی کنید آنچه را که باید انجام دهید، در زمان کوتاهی انجام دهید.
کنترل دمای هارد
اگر چاره ای ندارید و مکرراً هارد دیسک خود را برای مدت طولانی به حداکثر ظرفیت می رسانید، باید برنامه هایی را نصب کنید که به شما اجازه می دهد دمای هارد را کنترل کنید.
تعداد زیادی برنامه رایگان به صورت آنلاین در دسترس است. از این موارد برای نظارت بر دمای هارد درایو خود استفاده کنید و در صورت بالا رفتن از 40 درجه، دستگاه خود را برای زمانی خاموش کنید تا سیستم خنک شود.
تمیز کردن دریچه های دستگاه
با گذشت زمان، گرد و غبار در دریچه ها جمع می شود. این امر مانع جریان هوا و توانایی فن سیستم شما برای خنک کردن اجزای داخلی دستگاه از جمله هارد دیسک می شود. پس بهتر است هر چند وقت یک بار دریچه های دستگاه خود را تمیز کنید و به خوبی از هارد دیسک خود نگهداری کنید.
ارتقاء سیستم خنک کننده
برخی از کیس های کامپیوتر، مانند Thermaltake Xaser، می توانند جریان دائمی هوای خنک را در اطراف هارد دیسک تضمین کنند. برای خنک شدن هوا به اندازه کافی، فن های 80 میلی متری در محفظه های هارد دیسک این سیستم ها نصب شده است که دائماً هوای خنک را در اطراف دیسک ها می دمد. برخی از سیستم ها دارای محفظه خاصی هستند که در صورت لزوم می توان فن های اضافی را نصب کرد. هنگامی که خنک کننده هوا برای نگهداری از هارد دیسک کافی نیست، امکان نصب یک خنک کننده اضافی برای هارد دیسک وجود دارد. یافتن چنین وسایلی کار سختی نیست.
اگر از طرفداران مدل های سیستم گیمینگ هستید، می دانید که مدل هایی که برای این عملکرد طراحی شده اند شامل سیستم های خنک کننده پیشرفته تری خواهند بود. تولیدکنندگان می دانند که این مدل ها بیشتر تحت فشار قرار خواهند گرفت و این بدان معناست که برای خنک کردن موتور و سایر قطعات به سیستم خنک کننده بهتری نیاز است. بنابراین، اگر از رایانه خود برای کار های پر فشار استفاده می کنید، باید سیستم خنک کننده آن را ارتقا دهید.
این راه حل کمی گران است اما مؤثر تر است و اگر می خواهید از رایانه شخصی خود برای بازی یا اجرای برنامه های قدرتمند دیگر استفاده کنید، گزینه ای است که باید در نظر بگیرید. ارتقاء سیستم خنک کننده رایانه معمولاً به معنای نصب فن قوی تر یا سیستم خنک کننده آب پیشرفته است.
انواع خنک کننده هارد دیسک
برای نگهداری از هارد دیسک می توانید از دستگاه های خنک کننده یا فن استفاده کنید. انواع مختلفی از خنک کننده های هارد دیسک وجود دارد. نوع اول شامل خنک کننده های اجزای الکترونیکی هارد دیسک است. این دستگاه ها معمولاً فقط از یک فن تشکیل شده اند. فن زیر دیسک محکم شده و کنترل کننده آن را خنک می کند. چنین کولر هایی به ندرت به جای اضافی داخل کیس نیاز دارند. از آنجا که آن ها جریان هوا را به سمت قسمت پایین هارد دیسک هدایت می کنند، می توانند دمای تراشه ها و اجزای مکانیکی دیسک را نیز کاهش دهند.
هیت سینک
نوع دوم دستگاه خنک کننده، یک هیت سینک است که به درایو محکم شده است. آن ها عمدتا برای خنک کردن قاب هارد استفاده می شوند. از آنجا که سطح قاب هارد دیسک به ندرت صاف است، بستن هیت سینک روی دیسک دشوار است. کارایی کلی چنین دستگاه هایی مناسب نیست، زیرا معمولاً فقط قسمتی از سطح دیسک را به هم متصل می کنند. به همین دلیل، از هیت سینک های هارد دیسک به ندرت به عنوان خنک کننده مستقل استفاده می شود.
تهویه کلی
نوع سوم شامل دستگاه هایی است که تهویه کل هارد دیسک را تضمین می کند. این دستگاه هوای خنک را در کل قاب دیسک پخش می کند. چنین خنک کننده هایی محفظه ثابتی برای هارد دیسک ها هستند. دیسک در داخل محفظه با استفاده از پیچ محکم می شود، درست همانطور که در داخل قاب محکم می شود. دستگاه خنک کننده، در محفظه درایو 5 اینچی، داخل قاب سیستم قرار داده شده است. فن ها روی پنل جلویی نصب شده اند. این فن ها هوای خنک را به داخل سیستم می دمدند. بسته به نوع دستگاه تهویه، این خنک کننده ها دارای یک تا سه فن در قسمت جلویی هستند. میزان کارایی و سر و صدا به مدل فن بستگی دارد.
خنک کننده ترکیبی
در نهایت، نوع چهارم دستگاه خنک کننده ترکیبی است. این دستگاه هامی توانند ترکیبی از همه امکانات خنک کننده هایی که قبلاً ذکر شده است، را ارائه دهند. آنها به طور معمول دارای هیت سینک برای خنک کننده قاب دیسک و فن برای خنک کننده هوا هستند. چنین کولر هایی یک محفظه 5 اینچی در کیس دارند و هارد دیسک در داخل دستگاه به روشی مشابه با کولر های نوع سوم محکم می شود. سطح بالای دیسک در مجاورت هیت سینک متصل است. هوای خنک از جلو و یا از پایین تأمین می شود. چنین کولر هایی کارآمدترین و در نتیجه گران ترین هستند.
پشتیبان گیری (backup) را فراموش نکنید
نگهداری از هارد دیسک به روش های مختلفی که توضیح دادیم، مطمئناً به کارکردن همیشگی سیستم شما و کاهش خطر از دست رفتن اطلاعات کمک می کند، اما اهمیت پشتیبان گیری از داده های شما در یک قطعه جداگانه را نمی توان نادیده گرفت.
پشتیبان گیری از اطلاعات شما نیازی به هزینه ندارد. بله ، اگر حجم زیادی از داده های مهم دارید که باید از آن محافظت کنید، به یک قطعه جداگانه ذخیره سازی نیاز دارید که بتواند آن را ذخیره کند، اما اگر بتوانید فایل های کلیدی و مهم خود را شناسایی کنید، فلش مموری قادر به ذخیره چند 100 گیگابایت از اطلاعات است.
بنابراین، هارد دیسک خود را خنک نگه دارید، اما فراموش نکنید که از داده های خود به طور مرتب نسخه پشتیبان تهیه کنید، در غیر این صورت ممکن است به خدمات بازیابی اطلاعات نیاز داشته باشید.
منابع: fields-data-recovery.co.uk و etutorials.org
