کرم ها و ویروس های رایانه ای، هر دو بدافزاری هستند که به طور گسترده در کامپیوتر پخش می شوند و دارای پتانسیل باور نکردنی برای آسیب رساندن به کامپیوتر هستند. اما آن ها یکسان نیستند و با یکدیگر تفاوت دارند. به خواندن ادامه دهید تا تفاوت های اصلی بین کرم و ویروس و نحوه عملکرد آن ها را بفهمید. به علاوه، یاد بگیرید چگونه با استفاده از یک ابزار رایگان امنیت سایبری خود را در برابر انواع نرم افزار های مخرب حفظ کنید.
تفاوت اصلی بین کرم و ویروس چیست؟
تفاوت اصلی بین کرم رایانه و ویروس رایانه این است که کرم ها می توانند به طور مستقل و بدون اتصال به یک فایل یا برنامه میزبان گسترش یابند. برخی از افراد کرم های رایانه ای را به عنوان زیرمجموعه ویروس های رایانه ای در نظر می گیرند، اما معمولاً کرم ها و ویروس ها را باید به عنوان دو زیر مجموعه نرم افزار مخرب (بدافزار) در نظر گرفت.
اما بیایید یک قدم به عقب برگردیم. بدافزار به همه نرم افزارها و کد های مخرب گفته می شود که برای آسیب رساندن به فایل ها و دستگاه ها، استخراج و سو استفاده از داده های شخصی و به طور کلی باعث آسیب رساندن به سیستم می شوند. هکر ها معمولاً برای پول درآوردن از آن استفاده می کنند. برخی افراد از اصطلاح “ویروس” برای اشاره به همه کد های مخرب استفاده می کنند، در حالی که ویروس فقط یکی از انواع بدافزارها است.
تفاوت اصلی بین کرم ها و ویروس ها در نحوه انتشار و رفتار آن هاست.
نحوه انتشار ویروس در رایانه و تفاوت آن با کرم ها
یک ویروس با قرار دادن کد (یا یک بسته از داده‌ها) در یک برنامه یا فایل و با در دست گرفتن منابع سیستم شما، دستگاه شما را آلوده می کند تا خودش را کپی کند و گسترش یابد. به همین دلیل است که گاهی اوقات ویروس ها به عنوان “آلوده کننده فایل” شناخته می شوند.
یک ویروس رایانه ای درون یک کامپیوتر مانند document یا executable file وجود دارد و برای گسترش نیاز به اثرگذاری فرد در سیستم دارد. این بدان معناست که یک ویروس خاموش است تا زمانی که ناخواسته با اجرای فایل آن را فعال کنید.
پس از فعال شدن، ویروسی که خود به خود تکثیر می شود شروع به کپی برداری و انتشار می کند. ویروس ها می توانند کار های مختلفی از جمله خراب کردن فایل ها یا برنامه ها، آسیب رساندن به عملکرد رایانه شما و آلوده شدن هرچه بیشتر دستگاه ها (و افراد) را به همراه داشته باشند.
مثالی از آسیب های ویروس
در اینجا مثالی از نحوه آلوده شدن رایانه به ویروس وجود دارد. به عنوان مثال شما ایمیلی دریافت می کنید (که انتظار ندارید) با عنوان جذاب (clickbait) مانند “Made some changes — please check.” فایلی به ایمیل پیوست شده است با نامی مانند “Updates” – ممکن است یک فایل DOC یا EXE باشد.
اگر این یک فایل DOC باشد، پس از دانلود آن، از شما خواسته می شود که ماکرو (قوانین برنامه ریزی شده که به ساده سازی کارهای تکراری کمک می کنند) را فعال کنید. این عمل ویروس را رها می کند.
اگر فایل EXE است، دانلود و اجرای آن ویروس را در رایانه پخش می کند. سپس ویروس به منابع رایانه شما دستور می دهد تا خود را کپی کرده و گسترش دهند، به دستگاه ها و فایل های شما آسیب برسانند یا داده های شخصی شما را بدزدند.
نحوه انتشار کرم در رایانه
کرم با ویروس تفاوت دارد، زیرا برای گسترش و آسیب رساندن نیازی به اثر گذاشتن کسی ندارد. همچنین این بدافزار خود تکرار می شود. کرم ها اغلب از طریق یک آسیب پذیری نرم افزاری گسترش می یابند.
یک نقص امنیتی، یا یک آسیب پذیری، به طور تصادفی توسط توسعه دهندگان هنگام نوشتن یک برنامه یا ایجاد یک سیستم عامل ایجاد می شود. بعداً هکرها این آسیب پذیری را کشف کرده و برای بهره برداری از آن کد می نویسند. آن ها برای سو استفاده، از بدافزار استفاده می کنند تا از طریق “نقاط آسیب پذیر” کشف نشده، وارد سیستم شما می شوند. قسمت ترسناک این است که شما ممکن است خبری از آلوده شدن نداشته باشید.
برخی از نقص های امنیتی آنقدر خطرناک هستند که بدنام می شوند – مانند EternalBlue که باعث حمله بزرگ WannaCry یا BlueKeep شد که ممکن است هنوز یک میلیون رایانه شخصی ویندوز را تحت تأثیر قرار دهد.
هنگامی که یک کرم در سیستم شما قرار دارد، می تواند شبکه را اسکن کند تا سایر دستگاه های آسیب پذیر مشابه را شناسایی کند. سپس کرم به همه دستگاه ها می رود، آن ها را آلوده کرده و این روند را دوباره تکرار می کند. کرم همچنین می تواند از طریق یک فایل یا برنامه آلوده گسترش یابد.
مثالی از نحوه آسیب رساندن کرم
در اینجا یک مثال از نحوه آسیب رساندن کرم وجود دارد. شما نوتیفیکیشنی را دریافت می کنید که ویندوز دارای یک به روزرسانی امنیتی مهم است. اما شما مشغول انجام کار دیگری هستید، بنابراین آن را نادیده می گیرید و بعداً فراموش می کنید که آن را نصب کنید. این به روزرسانی برای رفع آسیب پذیری امنیتی در نظر گرفته شده بود، اما از آنجا که شما به روزرسانی را اعمال نکردید، نقاط آسیب پذیر در سیستم شما باقی مانده است.
قبل از اینکه فرصتی برای درک آنچه اتفاق می افتد داشته باشید، کرم شبکه شما را اسکن می کند. متوجه می شود که شما به روزرسانی را در رایانه خود اعمال نکرده اید. کرم نیز به سرعت به همه دستگاه ها راه پیدا می کند.
هنوز که از هیچ مشکلی بی اطلاع هستید، تصمیم می گیرید یک فنجان قهوه میل کنید. با لپ تاپ خود در کافه محلی نشسته و به Wi-Fi آن ها متصل می شوید. این کرم شبکه کافی شاپ را اسکن می کند، ده دستگاه دیگر (و افراد) دیگر را که دارای همان آسیب پذیری هستند، پیدا و آلوده می کند. این افراد سرانجام به خانه خود می روند و سپس دستگاه های آن ها دستگاه های اعضای خانواده را نیز آلوده می کنند و غیره.
شباهت های کرم و ویروس
علی رغم تفاوت هایی که در بالا گفته شد، کرم ها و ویروس ها از جنبه های دیگر به هم شباهت دارند. شباهت اصلی این است که ویروس ها و کرم ها خودشان تکثیر می شوند و به سرعت گسترش می یابند. در واقع، هر دو می توانند خیلی سریع گسترش یابند و آن ها پتانسیل زیادی برای آسیب رساندن دارند. وقتی صحبت از ویروس و کرم می شود، به راحتی می توان گفت که می خواهید از هر دو فاصله بگیرید.
کدام یک خطرناک تر است، ویروس رایانه ای یا کرم؟
گرچه ممکن است مقداری خطر در بین ویروس ها و کرم ها وجود داشته باشد، اما کرم ها به طور کلی خطرناک تر هستند. یکی دیگر از تفاوت های کرم با ویروس این است که کرم ها زیرک هستند، زیرا می توانند شما را آلوده کنند بدون اینکه حتی خودتان متوجه شوید و ویروس های جدید (یا آلوده کننده های فایل) این روزها به سختی یافت می شوند، در حالی که کرم ها بسیار شیوع بیشتری دارند.
کرم ها و ویروس ها هم پتانسیل زیادی برای ایجاد مشکلات امنیتی و حریم خصوصی دارند. یک آسیب مخرب جزئی می تواند به فایل ها، برنامه ها یا دستگاه ها آسیب برساند. اما بیشتر ویروس ها و کرم ها می توانند اطلاعات شخصی حساس شما را بدزدند که می تواند منجر به جعل هویت و سرقت اموال نیز بشود.
شرکت های کوچک، شرکت های بزرگ، سیستم های مراقبت های بهداشتی و حتی کشورها می توانند به شدت توسط بدافزار آسیب ببینند. ویروس ها و کرم ها می توانند باعث لو رفتن گسترده داده ها، از بین رفتن یا سرقت داده ها، هزینه های تعمیر گران قیمت، آسیب رساندن به اعتبار و حتی جنگ سایبری شوند.
تهدید های مختلف
خطرناک ترین تهدید های سایبری مواردی هستند که جنبه های مختلف بدافزار را با هم ترکیب می کنند. این می تواند ابزار های تبلیغاتی مزاحم باشد مانند نرم افزار های جاسوسی که مراقب کار های شما هستند و از آن ها تقلید می کنند، یا رفتار شما را به صورت آنلاین ردیابی می کنند، در حالی که شما را با تبلیغات نیز بمباران می کنند.
یک نمونه معروف از تهدید WannaCry است. WannaCry که یک نوع باج افزار مخرب محسوب می شود، به 15000 رایانه در ساعت در 150 کشور نفوذ کرد و دستگاه ها را رمزگذاری کرده و برای رمزگشایی آن ها باج می خواست. این کرم باج افزار به صورت تصاعدی گسترش یافت و 4 میلیارد دلار خسارت به بیمارستان ها، دانشگاه ها، دولت ها و نهاد های دیگر وارد کرد.
فارغ از اینکه ویروس، کرم یا بدافزار های دیگر دستگاه شما را آلوده کرده باشد یا خیر، شما به یک آنتی ویروس قدرتمند نیاز دارید تا هر زمان که به اینترنت وصل باشید امنیت شما را حفظ کند. آنتی ویروس ها محافظت مداوم در برابر تهدید های امنیتی را برای اطمینان از امنیت اطلاعات شخصی شما در همه حال فراهم می کند. به علاوه، کاملاً رایگان است، بنابراین هیچ دلیلی وجود ندارد که از آن برای ایمن نگه داشتن رایانه، داده ها و … استفاده نکنید.
چگونه بفهمیم کامپیوتر ما کرم دارد یا ویروس؟
همه انواع بدافزار ها دارای برخی صفات و خصوصیات مشابه هستند. این می تواند تعیین نوع بدافزار مخرب شما را بسیار دشوار کند، زیرا می تواند علائم بسیار مشابهی با انواع دیگر بد افزار ها داشته باشد. برای نحوه تشخیص ویروسی شدن کامپیوتر، به دنبال این علائم آشکار بدافزار ها باشید:
- عملکرد کند غیر قابل توصیف
- تنظیمات یا برنامه های جدیدی تغییر کرده اند که خودتان آن ها را تغییر نداده اید
- خراب شدن و یا هنگ کردن سیستم
- یک سری فایل ها از بین رفتند یا خراب هستند
- پردازنده دارای فعالیت بیش از اندازه است
- از دست دادن ناگهانی فضای ذخیره سازی
- تعداد زیادی از پنجره ها باز می شوند
اگر هرکدام از این علائم را مشاهده کردید، وقت آن است که بفهمید دستگاه شما چه مشکلی دارد.
در صورت مشاهده ویروس یا کرم چه باید کرد؟
اگر دستگاه شما هر یک از علائم بالا را دارد، باید بلافاصله اسکن بدافزار را انجام دهید. تا زمانی که شما یک متخصص بدافزار نباشید، یافتن و تشخیص خود مشکل بسیار دشوار است.
به همین دلیل ما توصیه می کنیم از یک آنتی ویروس رایگان استفاده کنید که هر آنچه در کمین دستگاه شما است را بیابید و بلافاصله آن را حذف کنید. مهم نیست که از کدام دستگاه استفاده می کنید، شما می توانید ویروس ها، کرم ها و انواع دیگر بدافزار ها را با خیال راحت پاک کنید.
چگونه از سیستم خود باید محافظت کنید؟
باید یاد بگیرید که چگونه اکنون از سیستمتان محافظت کنید و دیگر هرگز نگران فایل های آسیب دیده، سرقت داده های شخصی یا پخش شدن ویروس در دستگاه های دیگر نباشید.
از باز کردن ایمیل ها و لینک های مشکوک خود داری کنید
وقتی نوبت به اینترنت می رسد، بدبینی زیاد اغلب قابل توجیه است. ایمیل ها را از منابع ناشناخته باز نکنید. حتی اگر از یک مخاطب مورد اعتماد باشد، باز هم بی خطر نیست، با احتیاط عمل کنید. ممکن است دستگاه آن ها به بدافزاری آلوده شده باشد که هم اکنون مخاطبین آن ها را اسپم می کند. به خصوص در لینک ها و پیوست ها مراقب باشید. این شامل لینک هایی که در برنامه های پیام رسان و رسانه های اجتماعی دریافت می کنید، نیز می شود.
برنامه ها و رسانه ها را فقط از منابع معتبر دانلود کنید
App Store اپل و google play store نرم افزار ها و برنامه های توسعه دهندگان را بررسی می کنند و برنامه های آن ها را از جنبه های امنیتی تست می کنند. گرچه 100٪ بی عیب نیست، اما بسیار ایمن تر از دانلود کردن برنامه ها در وب سایت های شخصی است.
اما اگر واقعاً می خواهید چیزی را از یک وب سایت ناشناخته دانلود کنید، مطمئن شوید که وب سایت بی خطر است. همچنین باید از تورنت فیلم ها و موسیقی خودداری کنید. نه تنها غیرقانونی است، بلکه فایل های تورنت ممکن است به بدافزار آلوده شوند.
از مسدود کننده تبلیغات استفاده کنید
بد افزار های تبلیغاتی شامل تبلیغات آلوده هستند که اگر روی آن ها کلیک کنید، می تواند بد افزار را در دستگاه شما پخش کند. همچنین می تواند بد افزار را وارد شبکه های تبلیغاتی کند که تبلیغات را در اینترنت پخش کنند. این بدان معناست که تبلیغات مخرب می توانند حتی در سایت های معتبر و مورد اطمینان نمایش داده شوند.
مسدود کننده تبلیغات از بارگیری تبلیغات جلوگیری می کند، بنابراین شما هرگز حتی آن ها را نمی بینید. همچنین یک مسدود کننده تبلیغات به شما کمک می کند تا از بارگیری درایو ها جلوگیری کنید، زیرا به وسیله آن ها تبلیغات آلوده حتی بدون کلیک بر روی آن ها وارد سیستم شما می شود.
از یک آنتی ویروس معتبر استفاده کنید
ویروس ها، کرم ها، بد افزار ها و باج افزارها، می توانید با استفاده از یک ابزار امنیتی سایبری قوی از همه آن ها جلوگیری کنید. با استفاده از آنتی ویروس های خوب و معتبر شما به راحتی می توانید از ورود ویروس ها به سیستم جلوگیری کنید و در صورت شناسایی ویروس آن را پاک کنید.
مقاله مرتبط…
بدون VPN به شبکه های بدون امنیت متصل نشوید
شبکه های وای فای بدون امنیت در مکان های عمومی مانند کافی شاپ ها، فرود گاه ها و مراکز خرید متداول هستند و اگرچه آن ها معمولاً رایگان هستند، ممکن است بعداً وقتی یک هکر داده های شخصی شما را می دزدد، مجبور بشوید هزینه آن را پرداخت کنید. هک کردن این شبکه ها برای هکر ها بسیار آسان است. برای اتصال ایمن به آن ها، از وی پی ان استفاده کنید.
سیستم عامل خود را به روز نگه دارید
مهم نیست که آن نوتیفیکیشن های به روزرسانی وقتی باعث حواس پرتی شما می شوند آزار دهنده هستند، اما برای حفظ امنیت شما بسیار مهم هستند. به یاد بیاورید که هکرها می توانند از حفره های امنیتی برای پخش کردن کرم ها و سایر بدافزار ها به سیستم شما سو استفاده کنند. یکی از فواید آپدیت کردن ویندوز این است که با بروزرسانی های امنیتی به موقع روی سیستم عامل و برنامه های خود، هر بار، می توانید به راحتی از این امر جلوگیری کنید.
منبع: avg.com
